Tarihte Türkiye - Ukrayna İlişkileri

Karadeniz’in en güzel kıyılarına sahip olan Ukrayna’nın sınırlarının, kuzeyden güneye Dinyeper, Dinyester, Donetsk ve Buğu oluşturur. Ukrayna’nın tarihi 882-1132 arası Kiev Prensliği ile başlar bu dönemde Ukranya’nın adı Rutenya olarak belirtilir. Sonraki tarihlerde Kiev Prensliği’nin yıkılmasıyla Ukrayna toprakları parçalara ayrılır. 1648’de Osmanlı Devleti ile Ukrayna arasında 13 maddelik bir antlaşma imzalanır, ancak uygulanmaya konmaz. Ukrayna, Rusya ve Polonya ile sürekli bir çatışma halindedir. Bu çatışmalar sırasında Türkiye ile de ilişkilerine devam etmiştir.

1917’de Ukrayna Halk Cumhuriyeti kurulunca ilk tanıyan ülke Türkiye olmuştur.

2 Ocak 1922’de de, Türkiye-Ukrayna Barış ve Kardeşlik Antlaşması imzalanır. Mustafa Kemal Atatürk, bu iki güzel ülkenin komşuluğuna, 3 Ocak 1922 tarihinde değinir. Bu konudaki düşüncesini General Frunse ile paylaşırken, şunları söyler: Ukrayna ve Türkiye’nin iki komşu ülke olduğunu söylemek mümkündür. Kuzeye dikkatli bakınız. Orada deniz var. Eğer bir an, denizin olmadığını düşünürseniz, Türkiye ve Ukrayna’nın, birbirine daha yakın ülkeler olduğunu görürsünüz.

Eğitim'de Köklü İş Birlikleri

Türkiye Ukrayna arasında Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim alanında da işbirlikleri yapılmıştır. 1926’da Türkiye Cumhuriyeti’nin Milli Eğitim Bakanı, Kiev ve Odessa’ya giderek, Ukrayna’nın eğitim sistemi konusunda bilgi edinir. Ardında, İstanbul Üniversitesi’nin bilim insanları, İkinci Ukrayna Oryantalistler Toplantısı’na katılır. Bunun karşılığında ve 1928/29’da, Ukraynalı tarihçi, ekonomist ve şairler, Türkiye’yi ziyaret eder. Nisan 1932’de ise, İsmet İnönü Kiyev’e giderek, Ukrayna Bilimler Akademisi’nin etkinlikleri konusunda bilgi edinir. Bu saygın ve değerli komşuluk yaklaşımı üzerine, iki ülke arasındaki bilimsel paylaşım, yoğunluk kazanır. Ancak İkinci Dünya Savaşı ile birlikte, komşuluk bağları, yarım yüzyıl boyunca kopar. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin yıkılmasıyla üzerine, Ukrayna da 24 Ağustos 1991 tarihinde,

bağımsızlığını ilan eder.

Türkiye, çok kısa süre içerisinde yani 16 Aralık 1991’de, Ukrayna’nın bağımsızlığını ilk olarak tanıyan ülkelerden olur.

Ukrayna- Türkiye İlişkilerinin Öncü Sektörü: Turizm

Turizm de iki ülke ilişkilerinde önemli rol oynuyor. 1 Haziran 2017'den beri Türkiye-Ukrayna arası seyahatlerde kimlik göstermek yeterli. Bu kolaylık ile Türkiye, Ukraynalı turistlerin uğrak noktası haline geldi.

Ukrayna’da Kiev Büyükelçiliğimizin yanısıra, Odessa’da muvazzaf Başkonsolosluğumuz bulunmaktadır. Ayrıca, Harkiv şehrinde Fahri Konsolosluğumuz mevcuttur. Ukrayna’nın ise Ankara’da Büyükelçiliği, İstanbul’da ve Antalya’da muvazzaf Başkonsolosluğu, Mersin ve İzmir illerimizde münhal; Bursa, Çanakkale ve Dalaman’da faal Fahri Konsoloslukları bulunmaktadır.

Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün korunmasından yana olan Türkiye, Kırım’ın yasadışı ilhakını tanımamakta; Kırım Tatar Türklerinin can güvenliklerinin sağlanmasına, hak ve menfaatlerinin korunmasına önem atfetmekte; Ukrayna’daki duruma ülkenin toprak bütünlüğü ve uluslararası hukuk temelinde çözüm bulunmasına yönelik tüm çabaları desteklemektedir.

Türkiye ve Ukrayna, Bu iki ülke arasında yaşanacak işbirliği ve paylaşım, ortak güzellikleri daha da arttıracaktır. Bunun gerçekleşmesi ise, yalnızca kendilerini değil, çevresinde ülkeleri de kazançlı çıkaracaktır.